وصال کنکور | مشاوره کنکور و انتخاب رشته در تهران و کرج
پاسخ تشریحی کنکور انسانی 1401 : درس فلسفه منطق
سلام دانش آموزان عزیز رشته انسانی امیدوارم که در کنکور 1402 موفق باشید .
من عباس وصالی مزین مشاور تخصصی رشته انسانی هنر و زبان قراره تحیلیل کنکور 1401 درس فلسفه و منطق رو برات شرح بدم!
تحلیل و پاسخنامه تشریحی فلسفه و منطق کنکور ۱۴۰۱ داخل مطابق کلید سازمان سنجش – دفترچه
تحلیل کلی آزمون در کنکور فلسفه و منطق امسال که اولین سالی بود که ۲۰ سؤاله طراحی می شد، ۷ سؤال منطق، فقط ۴ سؤال فلسفه یازدهم و ۹ سؤال فلسفه دوازدهم آمده بود. با توجه به اینکه چهار درس از یازدهم حذف شده بود، پیش بینی می شد که تعداد تست های این کتاب کم باشد و معمولا در آزمون های آزمایشی ۵ سؤال از یازدهم داده می شد ولی اینکه فقط ۴ سؤال باشد غیرمنتظره بود. سطح سؤالات منطق تقریبا هم سطح کنکور ۹۶ و قدری ساده تر از ۱۴۰۰ بود. از دروس ۲، ۳، ۴، ۵، ۷، ۸ و ۹ سؤال آمده بود که با پیش بینی ها مطابق بود. همان طور که توقع میرفت سوال درس ۲ کاربردی و از مغالطات این درس بود. سؤال درس
۳ ابتکاری و قدرتی عجیب و غریب بود ولی گزینه های ۳ و ۴ به گونه ای چیده شده بودند که اگر یکی از آنها جواب می بود، دیگری هم جواب میشدا همین مطلب ابهام صورت سؤال را در باره عبارت «مجموع A و B* برطرف می کرد. سؤال درس ۴ بازگشت به کلیشه های کنکور سال های قبل بود چراکه تعریف «فعل» در دهه ۹۰ هم دو بار در کنکورها آمده بود. البته گزينه
اسب» هم ظاهرا پاسخ دوم این سؤال است و ظاهرا از چشم طراح دور مانده است! سؤال درس ۵ بر خلاف انتظار کاربردی نبود و از متن درس پرسیده شده بود که نشان می داد طراحان کنکور هنوز هم در منطق نیم نگاهی به متن کتاب دارند و نمی خواهند سؤالات این درس را کاملا کاربردی بدهند. سؤال درس ۷ یک سوال کاربردی و ترکیبی با درس ۵ و ۱۰ و از مغالطات محسوب می شد ولی چندان دشوار نبود و مشابه آن در کنکور خارج ۹۹ هم وجود داشت. اما سؤال درس ۸ منطق می تواند سرآغاز سؤالات دشوار این درس باشد. در دو سال گذشته همواره منتظر سؤالات تحلیلی و دشوار از درس ۸ بودیم ولی کنکور به یک سؤال ساده اکتفا می کرد. بالاخره امسال از ظرفیت های بسیار بالای این درس برای سؤال دشوار تا حدی استفاده شد و معلوم شد پیش بینی برخی طراحان و مؤلفان در مورد تست های بالقوه دشوار این درس صحیح بوده است. البته اگر دانش آموز با تکنیک مواجهه با این سؤال آشنا می بود، بدون هیچ چالشی به پاسخ آن می رسید. سؤال درس ۹ هم یک سؤال تیپیکال و کاملا قابل پیش بینی و کاربردی از انواع انفصال بود که برای دانش آموزی که به حد کافی تمرین کرده باشد، دردسرساز نمی شد. در کل سؤالات منطق چالش زیادی نداشتند ولی ذات ریاضی وار و کاربردی منطق همواره برخی دانش آموزان را از حل تست های این درس ناامید می کند و این موضوع در مورد آزمون امسال هم صادق است.
تحلیل و پاسخنامه تشریحی فلسفه و منطق کنکور ۱۴۰۱ داخل مطابق کلید سازمان سنجش – دفترچه
فلسفه یازدهم که بسیار کم تعداد در سؤالات ظاهر شده بود، همچنین نسبت به سال گذشته کمی ساده تر هم شده بود. از دروس و ترکیب آن با درس ۳ و نیز از درس های ۷، ۹ و ۱۱ سؤال آمده بود. سؤال درس ۱ گزینه ای داشت که به نظر می رسید از کتاب چاپ ۹۷ طراحی شده است و اشتباها در کنکور امسال حذف نشده است. چنین اشتباهی سال گذشته هم رخ داده بود که نشان می دهد سازمان سنجش یک بانک سؤال دارد که در طی سالیان متمادی آن را پر می کند و ممکن است سوال کنکور امسال چند سال پیش طراحی شده باشد. البته خوشبختانه گزینه های این سؤال به گونه ای بود که پاسخ نسبتا روشن بود. سؤال درس ۷ چالشی ترین سؤال فلسفه یازدهم بود و به ویژه دو گزینه آن هر کدام با یک توضیح می توانستند پاسخ باشند. چنین تست های چالشی در چند سال اخیر اصلا کم سابقه نبوده است. سؤال درس ۹، سؤالی متعادل و سؤال درس ۱۱ بسیار دشوار و قدری ابهام زا بود چون به جای تعبیر عدالت که متعلق به افلاطون است از تعبير اعتدال که متعلق به ارسطوست استفاده کرده و فرقی بین دو تعبیر نگذاشته بود. از طرفی گزینه جواب بسیار هوشمندانه و موشکافانه طراحی شده بود و بر تفاوت ظریف دارای هدف سعادت بودن با واقعا در راستای سعادت بودن دست گذاشته بود.
فلسفه دوازدهم اما چالشی تر و دشوارتر بود. ۹ سؤال این کتاب از درس های ۲، ۳، ۴ (ترکیبی با ۲)، ۵، ۶ ۷، ۸، ۱۰ و ۱۱ بودند. این یعنی بخش اول کتاب سه سؤال، بخش دوم کتاب ۴ سؤال و بخش آخر ؟ سؤال داشتند. نیامدن سؤال از درس ۱۲ و آمدن سؤال از دروس ۳ و ۱۱ کاملا قابل پیش بینی بود. بسیاری از سؤالات فلسفه دوازدهم چالشی بودند. مثلا همان سؤال اول که از درس ۲ بوده سؤالی از دو جهت مبهم بود. اولا اگر تعریف دانشجو را مطابق با قانون وزارت علوم گرفته باشد، داشتن دیپلم برای دانشجو از باب ضرورت به شرط محمول ضروری و نداشتن آن امتناعی خواهد بود اما اگر دانشجو صرفا به معنای محصل در دانشگاه باشد، دیپلم داشتن یا نداشتن چون ضرورت عقلی برای دانشجو به این معنا ندارد، حالت امکانی خواهد داشت. ثانيا اگر طراح استوانه را یک شکل هندسی ذهنی در نظر گرفته باشد یک گزینه جواب است و اگر آن را یک جسم خارجی دانسته باشد، پاسخ گزینه دیگری است! (نهایتا سازمان سنجش دیپلم را برای دانشجو امری امکانی و بی وزنی را برای استوانه امری وجوبی در نظر گرفت).
سؤال درس ۳ بسیار دشوار بود و با رد گزینه به شکل کاملا تحلیلی و عمیق می شد به پاسخ دست یافت. سؤال درس ۴ از همان سؤالات با گزینه های طولانی بود که در سال های اخیر مرسوم شده است و معمولا تحلیل عمیقی هم می طلبد. در ضمن این سؤال ترکیبی با درس ۳ بود و دقیقا همان مطالب این دو درس را که تا حدی ناسازگار به نظر می رسیدند را مورد سؤال قرار داده بود یعنی اینکه بالاخره موضع هیوم در مورد معنای اول اتفاق چیست). سؤال درس ۵ شبیه سؤال سال گذشته کنکور خارج از ساختار براهین بود. سؤال درس ۶ هم از ساختار برهان های فیلسوفان مسلمان در اثبات وجود خدا می پرسید و سؤال کاملا عمیق و تحلیلی محسوب می شد. سؤال درس ۷ یک سؤال کاربردی بسیار زیبا از موضوع عقل و علم عملی بود. طراحان کنکور در سال های گذشته نیز علاقه خود را به این موضوع نشان داده بودند ولی چنین سؤال کاربردی زیبایی اگر چه در آزمون های آزمایشی دیده شده بود.
برای رزرو مشاوره مشاوره انسانی به دایرکت اینستاگرام وصال کنکور پیام بدید.
ولی در کنکور برای این مبحث بی سابقه بود. سؤال درس ۸ هم تلاش کرده بود مطالب مختلف این درس
تحلیل و پاسخنامه تشریحی فلسفه و منطق کنکور ۱۴۰۱ داخل مطابق کلید سازمان سنجش – دفترچه A – دکتر حمید سودیان طهرانی
را با هم ترکیب کند و دانش آموز را به چالش بکشاند. سؤال درس ۱۰ بر خلاف انتظار یک سؤال پیش از حد حفظی بود و فقط با تسلط روی جمله قطب الدین رازی می شد به آن پاسخ داد. چنین سؤالاتی در سال های اخیر در این درس کمتر به چشم می خورند! اما سوال درس ۱۱ همان طور که توقع هم میرفت یک سؤال تحلیلی و چالشی بود و این بار قدری با درس ۶ قسمت بیان ملاصدرا هم ترکیب شده بود. سؤالات این درس به جهت پیچیدگی محتوای آن معمولا دشوار و مفهومی هستند و گزینه های طولانی سؤال امسال بر این پیچیدگی افزوده بود. در مجموع سؤالات فلسفه دوازدهم امسال از پارسال و سال ۹۹ دشوارتر بود و وزن اصلی دشواری فلسفه و منطق امسال را به دوش می کشید.
مجموعا فلسفه و منطق کنکور ۱۴۰۰ داخل نسبت به ۹۶ ساده تر، نسبت به ۱۴۰۰ کمی ساده تر، نسبت به ۹۸ و ۹۹ دشوارتر و چیزی در سطح ۹۷ یا کمی دشوارتر بود. به نظر می رسد میانگین ۲۰۰ نفر اول کشور در این درس، حدود ۶۵ درصد باشد که با توجه به دشواری همیشگی این درس، دور از حد انتظار نبود. سبک سؤالات کنکور تغییر عمده ای نداشت و به جای خلاقیت به خرج دادن در اسلوب کلی، تلاش شده بود که محتواهای جزئی سؤالات ابتکاری باشند و این همان روندی است که در سال ۱۴۰۰ هم شاهدش بودیم. به نظر می رسد درس فلسفه و منطق همچنان چالشی ترین درس تخصصی انسانی به صورت مداوم و پایدار و با چشم پوشی از موارد استثنا مثل ریاضی ۱۴۰۰، باشد.
دکتر حمید سودیان طهرانی
تحلیل و پاسخنامه تشریحی فلسفه و منطق کنکور ۱۴۰۱ داخل مطابق کلید سازمان سنجش – دفترچه
پاسخنامه تشریحی توجه: این پاسخنامه بعد از انتشار کلید سازمان سنجش نگاشته شده است و کاملا مطابق کلید اعلامی سازمان است. ۲۳۶- گزینه ۴ متوسط درس ۲ منطق عکس
گرفتن دو معنا دارد: ۱– عکس انداختن با دوربین: ۲– تحویل گرفتن عکس های چاپ شده
گزينه ۱: چون از استعاره استفاده کرده می تواند مغاط توسل به معنای ظاهری ایجاد کند. گزينه ۲: مغالطه ای ندارد. گزينه 3: «خانه» دلالت التزامی دارد ولی به معنای مابقی گرفته شده است. پس مغالطة توسل به معنای ظاهری دارد. ۲۳۷– گزینه ۱ ساده درس ۳ منطق چون A اعم از B است، پس همه مصادیق B درون A هستند و بنابر این مجموع مصادیق A و B مساوی با همان مصادیق A است. بنابراین C هم مساوی A خواهد بود. ۲۳۸– گزینه ۳/ متوسط درس ۴ منطق تعریف صحیح فعل: کلمه ای که بر انجام کاری با وجود حالتی دلالت کند و متعلق به یکی از زمان های گذشته، حال یا آینده باشد. تعريف ذکر شده برای «فعل» جامع نیست زیرا شامل کلماتی که بر وجود حالتی دلالت دارند، نه انجام کاری نمی شود. مثلا شامل فعل «خسته بود» نمی شود.
از طرفی مانع هم نیست زیرا شامل مصر» که متعلق به زمان خاصی نیست و فعل محسوب نمی شود هم می شود. مثلا شامل «خندیدن» هم هست در حالی که این کلمه فعل نیست. گزینه ۱: جامع و مانع است. اگر تعریف مفهومی باشد، می توان آن را دوری» در نظر گرفت. گزینه ۲: مانع نیست زیرا شامل الاغ هم می شود. ولی ظاهرا از نظر طراح کنکور جامع است (البته در واقع چون شامل اسب وحشی نمی شود، جامع هم نیست و این سؤال در پاسخ دارد. علت اینکه ما بین این دو پاسخ، گزینه ۳ را انتخاب کردیم این است که تعریف فعل به همان صورتی که بیان کردیم، دو بار در کنکورهای دهه ۹۰ آمده است و لذا قاعدتا طراحان کنکور کاملا به آن توجه دارند ولی ممکن است به تعریف صحیح «اسب» توجه نداشته باشند). گزينه ۴: جامع نیست
زیرا برخی گیاهان شاخه و برگ ندارند. مثلا درختان در زمستان برگ ندارند و «جویج » شاخه ندارد. اما مانع است زیرا هر موجود زنده دارای شاخه و برگ حتما گیاه است. ۲۳۹– گزینه ۴/ متوسط درس ۵ منطق تعميم قوی به شرط داشت که هرکدام نقض شوند، تعمیم شتاب زده می شود شرط اول: تعداد نمونه ها متناسب با تعداد جامعه آماری باشد (تأييد گزينه ۴). شرط دوم: نمونه ها تصدفی باشند. شرط سوم: نمونه ها متفاوت و بیان گر همه طیف ها باشند. گزينه 1: برعکس این مطلب درست است. در استقرای تعمیمی از مقدمات جزئی به نتیجه ای کلی می رسیم. گزينه ۲: «به طور کامل مشابهت نداشتن» در تمثیل های روا هم هست. اگر مطلب نادرستی با تمثیل اثبات شود، تمثيل ناروا خواهد بود، ولی اگر مطلب درست باشد، تمثيل رواست. پس ناروایی تمثیل به جهت عدم تشابه کامل نیست.
گزینه ۲: «تمثیل» روشی برای تفهیم مطالب است، نه استقرای تمثیلی. استقرای تمثیلی، استدلالی است که برای اثبات یک مطلب (نه تفهیم آن از تمثیل
استفاده می کند. ۲۴۰– گزینه ۲/ ساده / درس ۷ منطق اگر از یک قضية حملی، عكس مستوى آن نتیجه گیری شود ولی قواعد عكس مستوی به درستی رعایت نشود، مغالطة «ايهام انعکاس» رخ داده است. قضية «همه طرفداران ما به او رای داده بودند» موجبه کلیه است. بنابراین مقدمه موجبه کلیه را عکس کرده، ولی قواعد عکس مستوى را رعایت نکرده است؛ چون عکس مستوی موجبه كليه، موجب جزئيه است (بعضی از رأی دهندگان، طرفدار ما بوده است ولی در اینجا به صورت کلیه عکس شده است. پس مغالطه
ايهام انعکاس دارد. ۲۴۱- گزینه ۱/ دشوار درس ۸ منطق توجه: مقصود صورت سؤال این است که قیاس موردنظر معتبر است ولی این مطلب را بیان نکرده همان طور که همیشه گفته ایم در این قبیل سوالات بهترین و دقیق ترین و سریع ترین راه این است که بلافاصله یک دیاگرام رسم کنید و اطلاعات مسأله را روی آن پیاده کنیم
بعضی
ب
الف
است.
بعضی ب
الف
است.
طبق قانون کیفیت نتیجه، مقدمة
دوم هم موجبه است. از طرفی قیاس معتبر لااقل یک مقدمه كليه
دارد، پس مقدمه دوم کلیه است
هر
..…..
..…..
است.
: بعضی الف ج است.
: بعضی الف ج است. بنابر این موضوع و محمول مقدمه دیگر علامت یکسان ندارد بلکه موضوع آن مثبت و محمول آن منفی است زرد گزینه های ۲ و ۳). محمول مقدمه دیگر با موضوع نتیجه هم علامت است (هر دو منفی اند) درد گزینه ۴) نکته: ما این سؤال را از این نکته حل کردیم که در هر قیاس اقترانی معتبر، دست کم یک مقدمه كلیه وجود دارد. اما این نکته که پاسخ این سؤال را سرعت می بخشد، در کتاب درسی نیست. اگر بخواهیم بر اساس مطالب کتاب درسی این سؤال را حل کنیم، باید بگوییم طبق شرط دوم اعتبار، حکوسط باید لااقل در یک مقدمه مثبت باشد. چون در اینجا به حد وسط است و در مقدمه اول منفی است، لذا در مقدمه دوم باید مثبت باشد. از طرفی طبق قانون کیفیت نتیجه محمول مقدمه دوم منفی است. پس ب» باید در مقدمه دوم موضوع باشد و قیاس نهایی به این صورت خواهد بود:
بعضی ب الف است.
... بعضی الف ج است.
۲۴۲– گزینه ۳/ متوسط درس ۹ منطق هر جانداری تنفس می کند و هیچ جانداری نیست که تنفس نکند. پس اگر جاندار بودن یک موجود درست باشد تنفس نکردن او نادرست است (نه هر دو) و اگر جاندار بودن آن نادرست باشد، تنفس نکردنش درست است (نه هیچ کدام). پس انفصال حقیقی بین جاندار بودن» و «تنفس نکردن» وجود دارد. گزینه ۱: مانع الرفع است. زیرا جسم می تواند هم رسانا باشد و هم غیر فلز، مثل آب (شاید هر دو. ولی اگر جسمی رسانا نباشد، حتما غیر فلز است (نه هیچ کدام). گزینه ۲: مانع الجمع است. زیرا اگر قضیهای حملی باشد دیگر منفصل حقیقی که از اقسام قضية شرطی است، نخواهد بود (نه هر دو). ولی اگر حملی نباشد، ممکن است شرطی منفصل حقیقی باشد یا نوع دیگری از شرطی (مثلا شرطی متصل باشد (شاید هیچ کدام گزينه ۴: مانع الرفع است. زیرا ممکن است شکلی هم چهار ضلعی باشد و هم مربع نباشد شاید هر دو) ولى اگر چهار ضلع نداشته باشد، حتمأ مربع نیست (نه هیچ کدام). ۲۴۳– گزینه ۲ ساده / درس ۱ و ۳ فلسفه یازدهم تفکر یا فهم فلسفی، برای همه انسانها –چه فیلسوف باشند و چه نباشند- ضروری است. این تفکر بر اساس قدرت تفکر خدادادی انجام می شود و صرفا کافی است که موضوع آن، مسائل بنیادی باشد و نیازی به آموختن دانش فلسفه ندارد. اما تفكر فلسفی یک فیلسوف باید قانونمند باشد و لذا چنین تفکری مستلزم یادگیری دانش فلسفه است. گزینه ۱: فیلسوف کسی است که در مسائل بنیادی به نحو قانونمند و تخصصی بیندیشد، نه هر کس که نظرات خود را مستدل کند. دانشمندان تمام علوم
توانایی دارند که نظرات علمی خود را مستدل کنند و لزوما فيلسوف هم نیستند. گزينه 3: برعکس این مطلب درست است. یک فیلسوف واقعی، باورهای خود را با واقعیت هماهنگ می کند.
تحلیل و پاسخنامه تشریحی فلسفه و منطق کنکور ۱۴۰۱ داخل مطابق کلید سازمان سنجش – دفترچه A – دکتر حمید سودیان طهرانی
ساعة لسعر لا
مبل اليه
اه
گزينه ۴: هر تعجبی، حیرت فلسفی نیست (البته این مطلب از کتاب درسی حذف شده است ولی با فهم متعارف هم می توان دریافت که هر تعجبی ناشی از یک سؤال فلسفی نیست). ۲۴۴- گزینه ۲/ دشوار درس ۷ فلسفه یازدهم مطالعه قوای شناختی و تحلیل آن ها یک عملیات معرفت شناختی است که توسط شناخت عقلی انجام می گیرد. گزینه های او ۴: دریافت های عقل شامل کل هستی است و در همه علوم از جمله علوم تجربی کاربرد دارد، نه اینکه فقط شامل امور غیر محسوس و ماورای طبیعت باشد. گزينه ۳: اگرچه قانون علیت از شناخت های عقلی است و در همه آگاهی های انسان از آن استفاده می شود و از این جهت گزینه ۳ هم می تواند جواب باشد، اما ظاهرا مقصود طراح کنکور این است که شناخت عقلی مستقیما در تحقق شناخت های دیگر دخالت دارد که این مطلب نادرستی است. زیرا تحقق شناخت حسی و شهودی بدون استفاده از عقل است. این اعتبار سنجی و اعتبار آنهاست که مستلزم استفاده از شناخت عقلی است.| ۲۴۵- گزینه ۳/ ساده / درس ۹ فلسفه یازدهم موضوع اصلی انسان شناسی فلسفی چیستی انسان و جایگاه او در عالم هستی است. | گزینه ۱: «خود» به معنای ذات و حقیقت انسان، موضوع انسان شناسی فلسفی است ولی «خود» به معنای آنچه هر کس از خود در می یابد، به علوم تربیتی و روان شناسی مربوط است.
گزینه ۲: ماهیت تفکر، به عنوان عالی ترین ویژگی انسان، می تواند در فلسفه ذهن، منطق و ... مورد بحث قرار گیرد ولی در انسان شناسی موضوع اصلی این نیست. بله البته تفکر به عنوان ویژگی متمایز کننده انسان از سایر حیوانات چون در فهم حقیقت انسان مؤثر است، موضوع انسان شناسی هم هست ولی در اینجا ماهیت تفکر به عنوان عالی ترین ویژگی انسان مطرح است، نه وجه تمایز انسان گزینه ۴: این معنا از روان» در روان شناسی» مورد مطالعه قرار می گیرد. ۲۴۶– گزینه ۴/ دشوار درس ۱۱ فلسفه یازدهم از نظر افلاطون فضيلت فعلی است که واقعا در جهت رسیدن ما به سعادت باشد، نه اینکه صرفا با هدف سعادت انجام شود زرد گزینه ۲ و تأیید گزینه ۴). معیار تشخیص این فعل عقل است و اگر کارها به فرمان عقل باشند، فضیلت مندانه خواهند بود (رد گزينه 3). اعتدال در هر یک از قوا و افعال، دیدگاه ارسطو بوده ولی اعتدال بین قوا همان چیزی است که افلاطون از آن به عدالت تعبیر می کند. بنابراین می توان گفت از نظر افلاطون کاری که از اعتدال ناشی شده باشد یکی از معیارهای فضیلت را دارد.
۲۴۷– گزینه ۲/ دشوار درس ۲ فلسفه دوازدهم نکته: در قضایای سالبة، می توان قضیه را تبدیل به موجبه کرد تا تشخیص نسبت ساده تر باشد. بعد از تشخیص نسبت، اگر امکانی بود، قضية سالبه هم امکانی خواهد بود ولی اگر وجوبی بود، قضية سالبه أمتناعی و اگر امتناعی بود، قضية سالبه وجوبی خواهد بود. طبق نکته بیان شده، قضیههای برخی دانشجویان دیپلمه هستند» و «استوانه وزن دارد» را در نظر می گیریم. قضية أول امکانی و قضيه دوم امتناعی است. پس دو قضية سالبه اصلی، به ترتیب امکانی و وجوبی بوده اند. توجه کنید که «استوانه » با «جسم استوانه ای شکل» متفاوت است. اولی نوعی کمیت است و جسم نیست لذا وزن هم ندارد ولی دومی نوعی جسم و دارای وزن است. تذكر علمی: اینکه هر دانشجویی لزوما دیپلم دارد، یک مطلب عقلی نیست بلکه قراردادی قانونی است. بنابراین در حالت کلی قضیه اول این سؤال، امکانی است اما اگر تعریف دانشجو» را در همین سیستم آموزشی موجود در نظر بگیریم، دیپلم داشتن جزئی از لوازم ذاتی دانشجو خواهد بود. به هر حال، کنکور دانشجو را به معنای «فرد محصل در دانشگاه در نظر گرفته است و لذا دیپلم داشتن او امکانی است.
۲۴۸ – گزینه ۱ دشوار درس ۳ فلسفه دوازدهم درک علیت حوادث طبیعی و محسوس نیاز به حس و تجربه دارند ولی در مورد حوادث غیر طبیعی و غیر محسوس این طور نیست. مثلا «اراده انسان» یک حادثه غیر طبیعی و غیر محسوس است که علت عمل اختیاری و ارادی انسان است. تشخیص علیت اراده برای عمل، نیازی به حس و تجربه ندارد بلکه نیروی عقل با تحليل حالات درونی نفس آن را تشخیص می دهد. گزینه ۲: هیوم ضرورت میان علت و معلول را نپذیرفته است که بخواهد آن را علت تداعی ذهن بداند. از نظر او مشاهدة مكرر توالی حوادث، در ذهن ایجاد تداعی می کند. گزينه 3: دکارت اصل علیت را فطری می داند ولی معتقد است تشخیص مصادیق علت و معلول (مثل اینکه چه چیزی علت یک معلول است) نیازمند تجربه و آموزش است و فطری نیست. گزينه ۴: دکارت و فیلسوفان مسلمان پذیرش علیت را بدون تلاشهای تجربی می دانند، زیرا خود علیت پایه هرگونه تجربه است.
۲۴۹– گزینه ۳/ دشوار درس ۳ و ۴ فلسفه دوازدهم اگر فیلسوفی معتقد باشد اصل سنخیت، تجربی است نمی تواند این اصل را به موارد تجربه نشده تعميم دهد. بنابراین همواره ممکن است در برخی حوادث ناشناخته سنخیت نقض شود و معنای دوم اتفاق تحقق پیدا کند. پس چنین فیلسوفی نمی تواند این معنا از اتفاق را در حوادث بعدی، غیر ممکن بداند.
تحلیل و پاسخنامه تشریحی فلسفه و منطق کنکور ۱۴۰۱ داخل مطابق کلید سازمان سنجش – دفترچه A – دکتر حمید سودیان طهرانی
گزینه ۱: علت ناقصه به معلول وجوب بالغیر نمی دهد و آن را در حالت امکانی خود باقی می گذارد. این تنها علت تامه است که ضرورت بخش است. گزینه ۲: هیچ فیلسوفی به طور صریح اتفاق به معنای نفی رابطه ضروری میان علت و معلول (معنای اول اتقاق) را نپذیرفته است ولی هیوم فیلسوفی است که این معنای اتفاق را انکار هم نکرده است. به عبارت دیگر او وقوع چنین معنایی از اتفاق را امکان پذیر می داند و بر این باور نیست که لزوما میان هر حادثه و علل آن، رابطه ضروری برقرار است. گزينه ۴: هيوم أحصل علیت را تجربی نمی داند بلکه معتقد است این اصل از هیچ راه معتبری قابل شناخت نیست. آنچه او تجربی می داند حرفا زمينه تداعی این اصل در ذهن است، نه خود آن
۲۵۰ – گزینه ۲/ متوسط / درس به فلسفه دوازدهم در برهان ارسطو ابتدائا به این مطلب توجه می شود که در جهان حرکت وجود دارد. لذا چون هر حرکتی نیاز به محرک دارد، باید محرکی هم باشد. اگر خود آن محرک هم متحرک باشد، باز نیازمند محرک دیگری است و این سلسله از محرک ها ادامه می یابد زرد گزینه ۴). اگر به یک محرک غیر متحرک نرسیم، تسلسل محرکها ایجاد می شود که محال است پس یک محرک غیر متحرک داریم. گزینه ۱: از آخرین مقدمات است. گزينه 3: نتیجه برهان است، نه مقدمه
. ۲۵۱– گزینه ۴/ دشوار درس ۶ فلسفه دوازدهم وقتی ثابت کنیم در رأس تسلسله علل، یک علت غير معلول هست، هم آن علت غير معلول ابتدای سلسله است و تسلسل علل (نامتناهی را ممتنع می کند و هم خودش همان خداوند است، لذا وجود خدا هم اثبات شده است. تذکر: اینکه در این گزینه صفت «نامتناهی» برای تسلسل نیامده است می تواند سبب نادرستی آن شود ولی با توجه به نادرست بودن قطعی سایر گزینه ها نتیجه می گیریم که مقصود طراح از تسلسل »، همان تسلسل علل نامتناهی است. گزينه : یکی از نتایج ابن سینا از برهان خود بر اثبات وجود خدا، این است که واجب الوجود بر دو قسم است: واجب الوجود بالذات و واجب الوجود بالغير. او می گوید اشیای جهان واجب الوجود بالغیر هستند ولی این مطلب که این اشیا (واجب الوجود بالغير) وجود دارند، مقدمه برهان است، نه نتیجه گزینه ۲: هدف براهین ابن سینا و فارابی بر اثبات وجود خدا، تبیین علیت نبوده است.
در واقع، آنها هر یک به شیوه ای از این اصل بهره برده اند، نه اینکه اثباتش کرده باشند. گزينه ۳: هر چیز علتی ندارد بلکه هر معلولی موجودی که وجودش از خودش نیست یا ممکن الوجود بالذات یا فقیر است علت دارد. ۲۵۲– گزینه ۳/ دشوار درس ۷ فلسفه دوازدهم مقصود از دانش عملی دانشی است که با عقل عملی حاصل می شود و به بایدها و نبایدهای اخلاقی مربوط است. بر این اساس گزینه ها را تحلیل می کنیم گزینه ۳: عدالت و قوانینی که در تأمین آن مؤثرند در زمره مسائل اخلاقی اند زیرا عدالت مورد تحسین اخلاقی قرار می گیرد. پس چنین دانشی، دانش عملی محسوب می شود. سایر گزینهها: ربطی به مسائل اخلاقی ندارند پس دانش نظری هستند. ۲۵۳– گزینه ۴/ دشوار درس ۸ فلسفه دوازدهم بالقوه بودن عقل در ابتدای تولد از شاخصه های تفکر مشائیان است که به ابن سینا هم به ارث رسیده است. او و فارابی شکوفایی عقل را در چهار مرحله ترسیم می کنند. از طرفی ابن سینا هم مانند فارابی معتقد است که درک مفهوم کلی از سوی عقل انسان، مستلزم کسب فیض از عقل فعال است که یکی از موجودات عالم عقول محسوب می شود. گزينه ۱: «عقل کل» عنوانی است که برخی فیلسوفان یونان به خدا داده اند، نه ابن سینا. حتی اگر ابن سینا این عنوان را بپذیرد، قطعا خدا را یکی از موجودات عالم عقول نخواهد دانست. زیرا از نظر او این موجودات همگی مخلوقات خدا و ممکن الوجود بالذات هستند. گزينه ۲: در مرحله عقل بالملكه، فقط بدیهیات درک می شوند، نه معلومات ساده. زیرا معلومات ساده می توانند تیریدیهی و نیازمند به استدلال هم باشند. مثل
دو ضرب در دو مساوی چهار» که با وجود سادگی، بدیهی نیست و اثبات می شود. گزينه 3: برعکس این مطلب درست است. منزلت عقل فعال به عقل انسان، مثل نور است به چشم، نه چشم به نور . ۲۵۴- گزینه ۱ متوسط / درس ۱۰ فلسفه دوازدهم سؤال دانشی است و باید عبارت قطب الدین رازی را در ذهن داشته باشید. آن عبارت این بود: «حکمت اشراق، حکمتی است که اساس و بنیان آن اشراق است.
شراق نیز عبارت است از کشف و شهود و این حکمت همان حکمت شرقیانی است که اهل فارس بوده اند، زیرا حکمت آنها هم شهودی و کشفی بوده است توجه: طبق عبارت های دیگر کتاب درسی، این مطلب می تواند درست نباشد. زیرا کتاب در جای دیگری می گوید حکمت اشراق هم فلسفه است و لذا فقط بر اساس برهان عقلی محض استدلال می کند. اما در اینجا عبارت قطب الدین رازی موردنظر است و معنای پایه اصلی حکمت اشراق هم پایه استدلال های این حکمت نیست. بلکه مقصود این است که در این حکمت آن حقیقتی که شهود شده، با برهان عقلی، استدلال و اثبات و تبیین می شود، نه اینکه کاری با شهود
لمعهد
نداشته باشیم.
تحلیل و پاسخنامه تشریحی فلسفه و منطق کنکور ۱۴۰۱ داخل مطابق کلید سازمان سنجش – دفترچه A – دکتر حمید سودیان طهرانی
مو
۲۵۵– گزینه ۱ دشوار ادرس ۶ و ۱۱ فلسفه دوازدهم ملاصدرا براساس مبانی فلسفی خود، استدلال ابن سینا را ارتقا بخشید. این مبانی همان اصالت و وحدت وجود و مراتب داشتن آن هستند. گزینه ۲: از نظر ملاصدرا درخت و انسان و خورشید و جمله این امور گوناگون مانند موج اند که از خود هویتی و وجودی جدای از خداوند ندارند و جز خداء چیزی در عالم نیست. پس از نظر او، حق متعال هم در نظام وجود تحلیل می شود و کل وجود بدون هیچ محدودیتی، همان خداوند است (نکته بی ارتباط با کنکور: البته این دیدگاه از نظر بسیاری از فقها و متکلمان پذیرفته نیست و تعالی خداوند سبب می شود نتوان او را در نظام جهان معقول، توصیف کرد). گزينه ۳: هستی گرفتن از یک وجود یگانه، پیام اصالت وجود نیست. گزينه ۴: از نظر ملاصدرا كثرت به مراتب داشتن وجود بر می گردد، نه ماهیت
